Angie Vliese

“Mijn moeder hield er niet van om medicatie in te nemen of pillen te slikken en gebruikte liever huis-tuinen-keukenmiddeltjes voor zichzelf en voor haar kinderen.”

Uit mijn jeugd herinner ik mij vooral Vicks en melasse (een stroopachtig bijproduct van suikerproductie uit suikerriet of suikerbieten). Ik moet er nu nog om lachen,vooral Vicks was haar go-to middel voor bijna alle kwaaltjes. Een simpele verkoudheid, hoofdpijn of buikpijn, het maakte niet uit. Gewoon even Vicks smeren en wachten tot het over ging.

Maar er waren ook kruiden in huis, zoals konsakawiri-bladeren (ook bekend als zwerende-ogenkruid, koud-hart-/rustgevend kruid of voetschimmelkruid) voor bijvoorbeeld een (oog)ontsteking, wondjesdie moeilijk genezen of jeuk.

Ik denk regelmatig terug aan mijn vader, met wie wij in het weekend vaak autoritjes maakten buiten Paramaribo. Mijn vader droeg alle kennis die hij bezat over bomen, planten en plekken tijdens deze ritten over aan ons. Of het nou om de kakantriboom (wilde kapokboom) ging, de jaknikkers van Staatsolie, of waar de naam Blakawatra (kreek met zwart gekleurd water in het district Sipaliwini) vandaan kwam.

Tijdens die trip zijn we ook het oerwoud in getrokken en kregen we van zowel mijn vader als zijn vrienden uitleg over de verschillende bomen, planten en dieren die zich in dat gebied bevonden. Letterlijke overdracht van kennis der natuur, ik genoot ervan.

Na mijn verhuizing naar Nederland waren de Surinaamse (kruiden) middeltjes gelukkig nooit ver weg. Naarmate ik ouder werd, kreeg ik bijvoorbeeld meer last van mijn menstruatie en kreeg ik van mijn moeder een kwasibitabeker. Ik moest de thee na elke cyclus drinken. Tegen de enorme hoofdpijnen adviseerde zij een slap aftreksel van smeriwiri (geurkruid voor de ziel of vrouwelijk geurkruid; een aangenaam geurend blad) te gebruiken.

Mijn beide ouders hebben inmiddels hun transitie gemaakt, maar de kennis die zij hebben overgedragen koester ik en draag het waar mogelijk over aan de volgende generatie.

“My mother didn’t like taking medication or pills and preferred to use home remedies for herself and her children.”

From my childhood I mainly remember Vicks and molasses (a syrupy by-product of sugar production from sugar cane or sugar beets). I still have to laugh about it now, especially Vicks was her go-to remedy for almost all ailments. A simple cold, headache or stomach ache, it didn’t matter. Just rub Vicks on and wait for it to go away.

But there were also herbs in the house, such as konsakawiri leaves (also known as ulcerous-eye herb, cold-heart/soothing herb or athlete’s foot herb) for, for example, an (eye) infection, wounds that heal slowly or itching.

I often think back to my father, with whom we often went for car rides outside Paramaribo on the weekend. My father passed on all the knowledge he had about trees, plants and places to us during these trips. Whether it was about the kakantri tree (wild kapok tree), the nodding donkeys of Staatsolie, or where the name Blakawatra (creek with black coloured water in the Sipaliwini district) came from.

During that trip we also went into the jungle and both my father and his friends explained to us about the different trees, plants and animals that were in that area. Literal transfer of knowledge of nature, I enjoyed it.

After I moved to the Netherlands, the Surinamese (herbal) remedies were fortunately never far away. As I grew older, for example, I had more trouble with my menstruation and my mother gave me a kwasibita cup. I had to drink the tea after each cycle. For the enormous headaches she advised using a weak infusion of smeriwiri (fragrant herb for the soul or feminine fragrance herb; a pleasantly scented leaf). Both my parents have now made their transition, but I cherish the knowledge they passed on and, where possible, pass it on to the next generation.